Taalbewust onderwijs als vanzelfsprekende basis
De weg van taalbewust onderwijs werd 4 jaar geleden ingeslagen. Iedere school kreeg een eigen taalcoördinator, een expertgroep ontwikkelde visie en beleid. Zo werd taal ook een onderdeel van managementrapportages en schoolplannen.
“We hebben onszelf telkens weer uitgenodigd aan alle tafels om uit te leggen waar het om draait,” stelt Marjolein Simons, vanaf het eerste moment als projectleider bij de taalaanpak betrokken. “De kern is taalbewust onderwijs en dus aandacht voor taalontwikkeling in alle lessen. Natuurlijk zijn lessen Nederlands en taalondersteuningslessen ook belangrijk, maar het effect daarvan op de taalontwikkeling is veel kleiner. Juist door taaldoelen en -taken aan álle vakken toe te voegen, werk je tijdens de hele opleiding aan taalvaardigheid.”
Inspiratiemiddag ‘Taal bij Yonder’
Yonder is met haar aanpak landelijk één van de koplopers. Daarom organiseerde Marjolein samen met mede-projectleider Marloes Nieuwhart op vrijdag 16 mei 2025 een inspiratiemiddag ‘Taal bij Yonder’, waar professionals vanuit het hele land op af kwamen. Zij kregen een inkijkje in visie, beleid en uitvoering van taalonderwijs binnen Yonder – en gingen vol inspiratie, ideeën en energie de deur uit.
Tijdens de inspiratiemiddag bleek opnieuw dat Yonder zich in haar aanpak onderscheidt op 3 vlakken:
1. Draagvlak vanuit management – taal is verankerd in beleid, kwaliteitsagenda, managementrapportages en schoolplannen.
2. Training ‘taalbewust onderwijs’ – voor alle onderwijsteams, verzorgd door interne trainers.
3. Organisatiebrede aanpak – implementatie binnen alle scholen van Yonder, zowel op middelbare scholen als in het mbo.
Van beleid naar lespraktijk
Taalbewust lesgeven gaat niet vanzelf. De taalcoördinatoren van Yonder verzorgen daarom een 3-daagse training aan onderwijsteams, waarin deelnemers leren hoe ze hun lessen taalgericht kunnen maken. Zo’n training is praktisch van opzet: deelnemers gaan direct aan de slag met het eigen lesmateriaal. De training vormt de opstap naar het omvormen van het curriculum naar een taalbewust curriculum.
De resultaten? Die zijn lastig meetbaar, maar absoluut aanwezig. Marloes Nieuwhart vertelt: “Het mooiste compliment is wanneer studenten zelf niet het gevoel hebben dat ze steeds met taal bezig zijn, juist omdat het zo vanzelfsprekend in alle lessen verweven zit. Toch zie je de groei: studenten presteren beter, ontwikkelen meer zelfvertrouwen en gaan sterker de arbeidsmarkt op.”
Marloes benadrukt: “Het is belangrijk om te beseffen dat er in deze aanpak geen quick wins zijn. Je investeert in iets wat zich pas op de lange termijn uitbetaalt – in álle vakken, bij álle studenten. Omdat taalontwikkeling zo breed en geïntegreerd is, laat het zich niet makkelijk isoleren of in cijfers vatten. Maar juist omdat de opbrengsten op termijn zó waardevol zijn – in leerprestaties, studiesucces én toekomstkansen van studenten – is het essentieel dat wij, samen met het management, hierin blijven geloven en koers durven houden. Alleen dan realiseer je duurzame impact en echte return on investment.”
Een lerend netwerk rondom taal
De inspiratiemiddag is niet het eindpunt: “We willen graag leren van en met andere instellingen en kijken hoe het nóg beter kan”, aldus Marloes. Marjolein vult aan: “Landelijk is de behoefte groot aan een netwerk op het gebied van taalbewust onderwijs, maar bijvoorbeeld ook op het gebied van NT2 en basisvaardigheden. Yonder wil daar graag kartrekker in zijn.”
